Skutki uboczne zastrzyku tężcowego

Tężec odnosi się do infekcji wywołanej przez beztlenową bakterię tworzącą przetrwalniki zwaną Clostridium tetanii. Nazywa się to również zespołem szczęki szczękowej. Organizmy te zwykle dostają się do naszego organizmu po kontakcie z zardzewiałym paznokciem (lub brudem z rany). Po ekspozycji zarodniki kiełkują w ciągu 10 dni, a szybko rosnące bakterie uwalniają toksynę zwaną tetanospasminą. Toksyna ta działa na centralny układ nerwowy i powoduje tężcowe skurcze mięśni, które wpływają na układ oddechowy. W 10% przypadków występuje wysoki wskaźnik śmiertelności, a stan może zagrażać życiu.

Tężec nie ma leczenia leczniczego. Najlepszym sposobem leczenia tej choroby jest zapobieganie. Osiąga się to poprzez szczepienie szczepionką przeciw tężcowi lub zastrzykiem przeciw tężcowi. Podaje się ją jako szczepionkę DTP dzieciom w wieku od sześciu miesięcy do dwóch lat. Szczepionka wywołuje odpowiedź immunologiczną w postaci przeciwciał przeciwko toksynie tężcowej. Jednak tylko jedna dawka szczepionki przeciw tężcowi nie zapewnia odporności na całe życie. Dlatego dawkę przypominającą podaje się w określonych odstępach czasu, aby utrzymać miano przeciwciał. Dawki przypominające zaleca się podawać raz na dziesięć lat. Szeroka dostępność szczepionki przeciw tężcowi pomogła w zwalczaniu niebezpiecznej choroby tężca, co z kolei doprowadziło do znacznego spadku częstości zakażeń tężcem. Chociaż zastrzyki przeciw tężcowi są wysoce zalecane i korzystne, mogą również powodować skutki uboczne.

Podobnie jak większość szczepionek, podanie szczepionki przeciw tężcowi może u niektórych osób powodować działania niepożądane. Skutki uboczne wahają się od łagodnych do ciężkich.

Obejmują one –

• • Ból i sztywność w miejscu wstrzyknięcia. Jest to najczęstsze działanie niepożądane obserwowane po zastrzyku przeciw tężcowi, a powstały ból utrzymuje się przez kilka dni. Może temu towarzyszyć sztywność mięśni w miejscu oddania strzału, ale nie musi. Ogólnie rzecz biorąc, nie jest to bardzo niebezpieczny stan i znika w ciągu kilku dni.
  • W miejscu wstrzyknięcia mogą wystąpić skutki uboczne w postaci obrzęku i zaczerwienienia. To rozwiązuje się w krótkim czasie.
  • Po szczepieniu mogą wystąpić problemy żołądkowo-jelitowe, takie jak biegunka. Może temu towarzyszyć krew w moczu i kale. To działanie niepożądane jest łagodne i szybko ustępuje po właściwej interwencji medycznej.

• Tężec jest toksoidem immunogennym, który u niektórych osób może powodować łagodną gorączkę. Wiąże się to z bólem głowy i lekkimi dreszczami ciała.
• W rzadkich przypadkach może rozwinąć się również Zapalenie płuc .

• Reakcja alergiczna. Jest to niezwykle rzadkie. Po podaniu zastrzyku przeciw tężcowi może wystąpić efekt uboczny w postaci wysypki lub obrzęku w miejscu wstrzyknięcia. Może prowadzić do zdarzeń zagrażających życiu, na które składają się zawroty głowy, świszczący oddech i trudności oddychanie.
• Jako efekt uboczny zastrzyku przeciw tężcowi może wystąpić również mrowienie w dłoniach/stopach, problemy ze słuchem, trudności w połykaniu i osłabienie mięśni. Ponadto mogą wystąpić długotrwałe wymioty, nudności, niskie ciśnienie krwi i długotrwała biegunka.
• W bardzo rzadkich przypadkach mogą wystąpić drgawki, które mogą spowodować uszkodzenie mózgu i śpiączkę.

Ciężkie działania niepożądane to sytuacja nagła, w której należy natychmiast skonsultować się z lekarzem w celu dalszej oceny i leczenia.

Rodzice dzieci otrzymujących zastrzyki przeciw tężcowi powinni zachować ostrożność w związku z tymi działaniami niepożądanymi. Płacz i rozdrażnienie u dzieci po szczepieniu są powszechne; jednak w przypadku większej liczby działań niepożądanych należy natychmiast zgłosić się do lekarza.

Występowanie określonych schorzeń zwiększa ryzyko wystąpienia poważnych działań niepożądanych i może wymagać modyfikacji podawanej dawki. Obejmują one:

• Zaburzenia krzepnięcia krwi
• Zespół Guillaina-Barre’a
• Niska liczba płytek krwi lub małopłytkowość
• Wysoka gorączka
• Napady.

Jeśli nie zachowa się odpowiedniej ostrożności, może to prowadzić do sytuacji zagrażających życiu.

Częste i łagodne działanie niepożądane zwykle ustępuje samoistnie i nie wymaga interwencji medycznej. W przypadku bólu, biegunki, nudności, zmęczenia zaleca się zastosowanie odpowiednich leków w celu złagodzenia objawów. Ciężkie działania niepożądane wymagają natychmiastowej pomocy lekarskiej. Lekarz oceni stan pacjenta i zaleci odpowiednie leczenie. W niektórych przypadkach ciężkich działań niepożądanych może być konieczna hospitalizacja.

Tężec jest poważną chorobą i można jej zapobiegać jedynie poprzez podanie szczepionki przeciw tężcowi. W niektórych przypadkach szczepienie może powodować pewne skutki uboczne. Większość z tych działań niepożądanych ma charakter łagodny i ustępuje samoistnie. Niektóre z poważnych działań niepożądanych mogą wymagać hospitalizacji. Ogólnie uważa się, że podanie szczepionki przeciw tężcowi jest bardzo korzystne i powoduje rzadkie skutki uboczne.