Jakość życia po operacji raka płuc

Operacja raka płuc to wydarzenie zmieniające życie i nie ma sposobu, aby zminimalizować emocje, przez które może przejść osoba poddająca się takiemu zabiegowi. Celem operacji jest jednak nie tylko przedłużenie życia, ale poprawa jego ogólnej jakości. Korzyści z leczenia prawie zawsze przewyższają ryzyko.

Obecnie świadczeniodawcy monitorując reakcję pacjentów na operację raka płuc, zwracają uwagę nie tylko na „lata życia”. Chcą wiedzieć, jak ludzie się czują, jak łatwo mogą wrócić do normalnego życia i jak postrzegają własną jakość życia.

Rekonwalescencja u każdego przebiega inaczej. Zależy to nie tylko od rodzaju zastosowanej operacji, ale także od ogólnego stanu zdrowia i samopoczucia psychicznego pacjenta przed i po operacji.

Postrzeganie

Rak płuc jest najczęściej diagnozowanym nowotworem na świecie i chorobą charakteryzującą się często intensywnym stresem emocjonalnym i fizycznym. 1 Nawet zanim uwzględni się operację, istnieje wiele czynników, które mogą mieć wpływ na jakość życia danej osoby, zarówno postrzeganą, jak i rzeczywistą, w przypadku zdiagnozowania raka płuc.

Według badań opublikowanych w 2017 r. 32% osób cieszących się dobrym zdrowiem w momencie rozpoznania raka płuc twierdzi, że jakość życia po leczeniu jest „wysoka” lub „bardzo wysoka”, w porównaniu z 31% osób zgłaszających „bardzo niską” jakość życia. 2

To pokazuje, że ciężkość choroby niekoniecznie przekłada się na takie samo postrzeganie jakości życia u osób chorych na raka płuc. Jak pokazuje to badanie, sytuacja często może działać w obie strony.

Do czynników wpływających na postrzeganą jakość życia osób chorych na raka płuc należą:

• Bycie kobietą: Kobiety chore na raka płuc dwukrotnie częściej zgłaszają słabą jakość życia niż dobrą. Mężczyźni są podzieleni 50/50.
• Starszy wiek : osoby powyżej 59. roku życia częściej zgłaszają gorszą jakość życia, natomiast osoby poniżej 52. roku życia częściej deklarują dobrą jakość życia.
• Stan cywilny: bycie rozwiedzionym lub stanu wolnego podwaja ryzyko niskiej postrzeganej jakości życia.
• Status zatrudnienia: Osoby zatrudnione na pełen etat częściej deklarują dobrą jakość życia. Osoby zatrudnione w niepełnym wymiarze czasu pracy rzadziej to robią, natomiast osoby bezrobotne ponad pięciokrotnie częściej deklarują niską jakość życia niż dobrą. 2

Operacja raka płuc niezmiennie wpływa również na to postrzeganie. U osób poddawanych operacjom postrzeganie jakości życia dramatycznie spada – 81% zgłasza ogólną gorszą jakość życia. Z kolei tylko 60% osób, które nie poddają się operacji, zgłasza gorszą jakość życia. 2

Chociaż może to sugerować, że operacja raka płuc fizycznie pogarsza jakość życia danej osoby – czyniąc ją mniej zdrową lub zdolną do samodzielnego dbania o siebie – badania sugerują, że postrzeganie złego stanu zdrowia może równie głęboko wpływać na jakość życia danej osoby. W niektórych przypadkach może go całkowicie osłabić, nawet jeśli przywrócona zostanie zdolność pacjenta do funkcjonowania. 3

Poziom funkcjonowania

Chociaż wiele osób uważa operację raka płuc za sposób na „wycięcie raka”, jednym z głównych celów operacji jest przywrócenie lub poprawa jakości życia. I pomimo tego, co niektórzy mogą sądzić, ludzie mogą prowadzić normalne, aktywne życie nawet po usunięciu części lub całego płuca.

Operacja raka płuc jest opcją dla niektórych osób w zależności od rodzaju , stadium i lokalizacji guza. Można go stosować w leczeniu niedrobnokomórkowego raka płuc (NSCLC) lub rakowiaka we wczesnym stadium lub w celu łagodzenia objawów zaawansowanego raka płuc . W przypadku większości osób korzyści z operacji, jeśli są wskazane, przewyższają ryzyko.

W związku z tym „powrót do przedoperacyjnego poziomu funkcjonowania” niekoniecznie oznacza poprawę jakości życia. Jeśli jakość życia (zarówno postrzegana, jak i rzeczywista) przed operacją jest niska, często będzie nadal niska po operacji.

Praktycznie we wszystkich przypadkach osoby o słabym funkcjonowaniu i wysokim nasileniu objawów przed operacją raka płuc będą miały gorszą jakość życia po operacji. Do grupy większego ryzyka zaliczają się osoby starsze, u których istnieje większe prawdopodobieństwo pogorszenia czynności płuc , oraz osoby, które w momencie operacji paliły papierosy . 5

Do innych czynników – prawdopodobnie najważniejszych – zalicza się rodzaj zastosowanej operacji i zakres usuniętej tkanki płucnej.

Rodzaj operacji

Istnieją trzy główne rodzaje zabiegów chirurgicznych stosowanych u osób, u których zdiagnozowano raka płuc, każdy z różnymi wskazaniami i wyzwaniami:

• Resekcja klinowa , znana również jako resekcja segmentowa, polega na usunięciu klinowej części płuc, która zawiera guz i otaczające tkanki. 6
• Lobektomia , najczęstsza operacja stosowana w leczeniu raka płuc, polega na usunięciu płata płuca (z których trzy znajdują się w prawym płucu, a dwa w lewym płucu). W porównaniu z resekcją klinową wiąże się z mniejszym ryzykiem przerzutów, aczkolwiek wiąże się z większą utratą masy tkanki płucnej. 7
• Pneumonektomia , polegająca na usunięciu całego płuca, jest stosowana, gdy lobektomia nie jest w stanie zapewnić całkowitego usunięcia ( resekcji ) guza. Pomimo większej pewności całkowitej resekcji, pneumonektomia niesie ze sobą większe ryzyko powikłań pooperacyjnych i śmierci. 8

Chociaż operacje te mogą radykalnie wydłużyć czas przeżycia – przy wskaźniku przeżycia pięcioletniego w przypadku pneumonektomii wynoszącym 45% – jakość życia może się różnić w zależności od wyboru operacji. 9

W porównaniu z resekcją klinową lub lobektomią, osoby poddane pneumonektomii uzyskują stale gorsze wyniki w zakresie sprawności fizycznej, witalności, energii, funkcji społecznych, funkcji poznawczych i funkcji roli (zdolność do utrzymania swojej roli rodzica, małżonka, pracownika lub członka społeczności). . 5

Z tego powodu chirurdzy będą dziś, jeśli to możliwe, wybierać mniej inwazyjne operacje, biorąc pod uwagę nie tylko wyniki zdrowotne danej osoby, ale także jakość życia.

Chirurgia małoinwazyjna

Zamiast tradycyjnej chirurgii otwartej , torakochirurdzy, gdy tylko jest to możliwe, sięgają po mniej inwazyjną technikę znaną jako chirurgia torakoskopowa wspomagana wideo (VATS). Podczas zabiegu VATS przez małe nacięcia w ścianie klatki piersiowej wprowadza się specjalistyczny sprzęt chirurgiczny i małą kamerę zwaną torakoskopem.

VATS jest powszechnie stosowany do wykonywania zarówno resekcji klinowej, jak i lobektomii. Badania wykazały, że osoby chore na raka płuc, które przechodzą VATS, konsekwentnie osiągają wyższe wyniki w zakresie funkcji fizycznych, społecznych, pełnienia ról i witalności niż osoby poddane tradycyjnej operacji otwartej. 10

Inną, mniej inwazyjną procedurę, zwaną stereotaktyczną radioterapią ablacyjną (SBRT), stosuje się u osób z NSCLC we wczesnym stadium, które nie mogą zostać poddane operacji lub mają nieoperacyjny guz . W tym kontekście SBRT może nie tylko znacząco wydłużyć czas przeżycia, ale może poprawić jakość życia w porównaniu z nawet małoinwazyjnymi formami operacji raka płuc. 11

Jednak w przypadku SBRT jakość życia jest odwrotnie powiązana z zastosowaną dawką promieniowania, co oznacza, że ​​wyższe dawki na ogół prowadzą do gorszej oceny jakości życia. 12

Remisja choroby

O ile operacja raka płuc może wpłynąć na jakość życia danej osoby, remisja choroby często może przywrócić jakość życia danej osoby do poziomu populacji ogólnej. Jest to szczególnie prawdziwe w przypadku osób z całkowitą remisją, u których wszystkie objawy raka zniknęły na pięć lat lub dłużej.

Badanie z 2012 roku opublikowane w Annals of Surgery obszernie przyjrzało się jakości życia osób, które pomyślnie przeszły operację raka płuc, w porównaniu z dobraną grupą osób w populacji ogólnej, które nie chorowały na nowotwór.

Sugeruje to, że nie ma znaczenia, jak skomplikowana jest operacja raka płuc, gdy dana osoba zostanie uznana za wolną od raka, prawdopodobieństwo normalnego życia jest tak samo duże, jak w przypadku osoby, która przeszła mniej rozległą operację.

Jak poprawić jakość swojego życia

Na jakość Twojego życia wpływa nie tylko rodzaj operacji, którą zdecyduje się wykonać Twój lekarz. Jakość życia zależy od wielu czynników, na które masz wpływ, w tym zaangażowania w rehabilitację pulmonologiczną , budowania silnej sieci wsparcia oraz zarządzania dietą, stresem i zmęczeniem. 14

Oto niektóre z rzeczy, które możesz zrobić:

• Nie spiesz się z rekonwalescencją. Po wypisaniu ze szpitala powinieneś wziąć co najmniej dwa miesiące wolnego na regenerację. Osoby, które przeszły pneumonektomię, mogą wymagać dłuższego czasu rekonwalescencji. 15
• Skoncentruj się na postępie . Na jakość życia można pozytywnie wpływać poprzez wyznaczanie i realizację celów. Dobrym miejscem na rozpoczęcie jest rehabilitacja pulmonologiczna. Staraj się nie przerywać wysiłków regeneracyjnych, ale raczej stopniowo zwiększaj intensywność i czas trwania treningów pod opieką i radą swojego lekarza lub fizjoterapeuty . 16
• Chodzić . Częścią rehabilitacji oddechowej może być nie mniej niż 30 minut marszu dziennie. 17 Chodzenie nie tylko poprawia czynność płuc i buduje beztłuszczową masę mięśniową, ale może także poprawić nastrój, stymulując wydzielanie hormonów „dobrego samopoczucia” zwanych endorfinami.
• Przestań palić . Leczenie raka płuc jest skomplikowane ze względu na palenie, które może znacznie obniżyć jakość życia i wydłużyć czas rekonwalescencji. Jeśli trudno ci rzucić palenie, poproś swojego lekarza o pomoc w rzuceniu palenia na receptę , a wiele z nich jest dostępnych bezpłatnie w ramach ustawy o przystępnej cenie . Zapytaj także o grupy wsparcia dla palących.
• Zajmij się odżywianiem . Utrata masy ciała jest częstym problemem po operacji raka płuc, co nie tylko obniża poziom energii, ale także poczucie własnej wartości i dobre samopoczucie. Współpracuj z dietetykiem, aby upewnić się, że Twoje potrzeby kaloryczne i żywieniowe są zaspokojone. Może to obejmować dzienne spożycie aż 3325 kalorii i 140 gramów białka dziennie. 18
• Redukować stres . Stres jest głównym czynnikiem obniżającym jakość życia osób chorych na raka płuc. 19 Znajdź sposoby radzenia sobie ze stresem na co dzień, aby zmniejszyć stany lękowe i depresję. Może to obejmować sposoby redukcji stresu, takie jak medytacja , delikatna joga, obrazowanie z przewodnikiem, biofeedback i progresywne rozluźnianie mięśni (PMR).
• Szukaj wsparcia . Rak płuc jest wystarczająco trudny i nie trzeba go leczyć samemu. Zacznij od zbudowania sieci przyjaciół i członków rodziny, którym możesz zaufać. Poszukaj grup wsparcia online lub zapytaj swojego onkologa o osobiste grupy wsparcia w Twojej okolicy.