Ołów jest metalem ciężkim, który nie odgrywa żadnej roli w fizjologii człowieka, dlatego idealny poziom w osoczu powinien wynosić zero. Obecnie praktycznie nie da się znaleźć osoby, u której nie wykryto poziomu ołowiu we krwi.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) definiuje zatrucie jako wartości zatrucia ołowiem przekraczające 15 μg/dl. Dla Centrum Kontroli Chorób (CDC) poziom zatrucia jest większy lub równy 10 μg/dl.
Zatrucie ołowiem powoduje zaburzenia metaboliczne bezpośrednio związane z jego stężeniem. Zmiany mogą prowadzić do śmierci i w różnym stopniu pogorszenia zdolności intelektualnych, zmian w zachowaniu, zablokowania hematopoezy, toksycznego działania na nerki i neuropatii obwodowej. Zmiany te są bardziej szkodliwe u dzieci.
Jak długo trzeba umierać z powodu zatrucia ołowiem?
Narażenie na ten metal powoduje zaburzenia metaboliczne, które są ściśle związane z jego stężeniem w organizmie. Poziom zatrucia jest większy lub równy 10 μg / dl, wpływając na cały organizm. Jeśli zatrucie ołowiem jest poważne i nie zostanie wyleczone na czas, spowoduje śmierć. Zależy to od szeregu niżej wymienionych czynników.
Zatrucie ołowiem stanowi poważny problem zdrowia publicznego, ponieważ dotyka najbardziej bezbronną populację: dzieci, pracowników i osoby o niskim statusie społeczno-ekonomicznym.
Absorpcja ołowiu zachodzi głównie na dwa sposoby:
- Droga pokarmowa zależy od wieku, diety, niedoborów żywieniowych. Szacuje się, że u osób dorosłych od 5% do 10% wchłania się w przewodzie pokarmowym. Z drugiej strony dziecko ma 40% do 50% ze względu na postawę dzieci, które biorą wszystko do ust.Jeśli chodzi o niedobory żywieniowe, dieta uboga w żelazo i wapń oraz bogata w lipidy sprzyja wchłanianiu ołowiu.
- Drogi oddechowe są głównymi drogami w środowisku pracy; jest on wchłaniany w około 90%. Trasa ta ma ogromne znaczenie w miastach o dużym natężeniu ruchu samochodowego oraz w pobliżu zakładów odlewniczych.
Rozmieszczenie zachodzi w dwóch przedziałach: pierwszy to układ kostny, który zawiera 80–95% ołowiu w organizmie, a średni czas życia w kościach wynosi 20–30 lat. U dzieci odkłada się w przynasadach kości długich, tworząc złogi nieprzepuszczalne dla promieni RTG.
Drugi przedział znajduje się w tkankach miękkich, takich jak nerki, mózg i wątroba, w których okres półtrwania wynosi od 20 do 30 dni. We krwi występuje w czerwonych krwinkach, które są głównym składnikiem odpowiedzialnym za toksyczność ołowiu.
Godnym uwagi faktem jest to, że ołów przenika przez łożysko, zawierające krew płodową w wysokości od 80 do 100% ołowiu matki.
Postać zatrucia ołowiem objawiająca się objawami może być ostra lub przewlekła. Ostre zatrucie ołowiem występuje rzadko i może być spowodowane spożyciem skażonej żywności lub masowym wdychaniem oparów ołowiu.
U dzieci najczęstszą postacią zatrucia ołowiem jest ostra encefalopatia, która może przebiegać bez objawów prodromalnych lub być poprzedzona skurczami brzucha lub zmianami w zachowaniu. Objawia się utrzymującymi się wymiotami, ataksją, nieuleczalnymi drgawkami, zaburzeniami świadomości i śpiączką. Śmiertelność wynosi około 25%, a u dzieci, które przeżyją, pozostają następstwa neurologiczne, takie jak padaczka, upośledzenie umysłowe, dystonia, zanik nerwu wzrokowego i głuchota. Na poziomie nerek występuje ostra niewydolność wynikająca z uszkodzenia kanalików i czasami objawia się jako „zespół Fanconiego”. Na poziomie żołądkowo-jelitowym może objawiać się bólem brzucha i intensywnymi wymiotami, co może prowadzić do „wstrząsu”.
Przewlekłe zatrucie ołowiem: Jest to najczęstsza forma prezentacji zarówno u dzieci, jak i dorosłych. Objawy są niespecyficzne i dotyczą głównie układu nerwowego, żołądkowo-jelitowego, nerek, krwiotwórczego i nerwowo-mięśniowego.
Na świecie zatrucie ołowiem uznawane jest za poważny problem zdrowia publicznego. Ma to ogromne znaczenie w wieku pediatrycznym, gdyż szkodliwe skutki występują już na etapie rozwoju neurofizycznego. Zmusza to pediatrę do uwzględnienia istnienia zatrucia ołowiem, dlatego niezwykle istotne jest zebranie prawidłowego wywiadu środowiskowego u dzieci z elementami klinicznymi wskazującymi na zatrucie ołowiem. Głównymi obserwowanymi zmianami są zaburzenia zachowania, deficyt intelektualny, nadpobudliwość, opóźnienia w nauce, patologia nerek i anemia. Leczeniem musi kierować wielodyscyplinarny zespół.