Czy problemy z pęcherzykiem żółciowym mogą powodować podwyższoną aktywność enzymów wątrobowych?

Cholestaza charakteryzuje się zwiększeniem aktywności fosfatazy zasadowej i transpeptydazy gamma-glutamylowej, z towarzyszącym lub nie zwiększającym się stężeniem bilirubiny. Przyczyną cholestazy jest utrudnienie dopływu żółci z komórek wątroby do jelita, albo przez niemożność jej wytworzenia, albo przez utrudnienie jej przepływu.

Termin cholestaza odnosi się do choroby objawiającej się obecnością przeszkody mechanicznej lub funkcjonalnej, która uniemożliwia przedostanie się żółci do dwunastnicy.

Cholestazę dzieli się zasadniczo na 2 grupy: wewnątrzwątrobową i zewnątrzwątrobową, w zależności od tego, czy przeszkoda znajduje się odpowiednio w miąższu wątroby, czy na zewnątrz. Najczęstszymi przyczynami w przypadku wewnątrzwątrobowego zapalenia wątroby są wirusowe zapalenie wątroby, choroby wątroby wywołane alkoholem, pierwotna marskość żółciowa i zatrucie lekami lub inne zmiany toksyczne i hormonalne w czasie ciąży (cholestaza ciążowa).

Wśród przyczyn cholestazy pozawątrobowej wymienia się najczęstszą kamicę w drogach żółciowych, zwężenie dróg żółciowych, nowotwór łagodny lub złośliwy, rak trzustki oraz zapalenie trzustki.

Spożycie alkoholu, obecność znamion choroby wątroby i czas wystąpienia cholestazy mogą sugerować jej etiologię.

Ogólnie rzecz biorąc, badanie fizykalne jest mało pomocne w diagnostyce różnicowej. Wykrycie ksantoma lub xanthelasmy (są to żółte blaszki, które występują najczęściej w pobliżu wewnętrznego kącika powieki) może sugerować przewlekłą cholestazę. Podobnie należy zbadać obecność objawów prowadzących do procesu autoimmunologicznego. Obecność gorączki i dreszczy wymusza szybsze przeprowadzenie badań diagnostycznych przed ewentualną koniecznością podjęcia działań terapeutycznych.

Biorąc pod uwagę kliniczne podejrzenie cholestazy, pierwszą czynnością jest biochemiczne potwierdzenie tego procesu. Badania ogólne często pomagają określić przyczynę cholestazy.

Przypadkowe wykrycie zwiększenia aktywności enzymów cholestazy, takich jak fosfataza alkaliczna, gammaglutamylotranspeptydaza i 5-nukleotydaza, jest czasami powodem rozpoczęcia badania u pacjentów bezobjawowych.

Fosfataza alkaliczna: ma kilka źródeł (nerki, łożysko, jelita, leukocyty, wątroba i kości), chociaż najważniejszymi źródłami są wątroba, kości i jelita. Zatem podwyższenie może wystąpić w trzecim trymestrze ciąży lub w okresie wzrostu.

Gamma-glutamylotransferaza: Występuje w nerkach, trzustce, wątrobie, śledzionie i płucach. Dodatkowo wzrasta w większości chorób wątroby, więc jest mało swoisty. Najbardziej znaczące wzrosty pojawiają się w przypadku cholestazy, nacieku nowotworowego lub gdy indukcja enzymatyczna następuje przez leki lub środki toksyczne, takie jak alkohol.

5-Nukleotydaza: Jest to enzym pochodzenia głównie wątrobowego, dlatego jest specyficzny dla cholestazy, ale jego rutynowe oznaczanie w laboratoriach nie jest powszechne.

Ultrasonografia – W badaniu pacjenta z cholestazą wstępną metodą oceny poszerzenia dróg żółciowych jest badanie ultrasonograficzne jamy brzusznej. Choć jest to prosta i niedroga metoda pozwalająca na rozróżnienie cholestazy wewnątrzwątrobowej i pozawątrobowej, ma ona pewne ograniczenia. Celem badania USG jest wykazanie, czy występuje poszerzenie dróg żółciowych i, jeśli to możliwe, ustalenie jego przyczyny.

Tomografia komputerowa – Tomografia komputerowa jest techniką radiologiczną, która pozwala na dobre badanie wątroby i dróg żółciowych, które daje podobne wyniki do USG w wykrywaniu poszerzenia dróg żółciowych, ale znacznie przewyższa je w diagnostyce etiologicznej (odpowiednio 94% w porównaniu z 71%).

Tomografia komputerowa-cholangiografia – może stanowić alternatywę dla endoskopowej cholangiopankreatografii wstecznej (ERCP). Ograniczeniami tomografii-cholangiografii są alergia na kontrasty jodowe, stosowanie promieniowania jonizującego, zaawansowana choroba wątroby i stężenie bilirubiny powyżej 29.

Rezonans magnetyczny – Cholangiopankreatografia rezonansu magnetycznego jest techniką alternatywną dla diagnostyki ECPW, ze względu na jej nieinwazyjny charakter i brak powikłań, choć nie pozwala na prowadzenie zabiegów terapeutycznych.

Endoskopowa cholangiopankreatografia wsteczna – ERCP umożliwia badanie etiologiczne i przeprowadzenie postępowania terapeutycznego u pacjentów z obturacyjną cholestazą pozawątrobową, zarówno w przypadku kamicy żółciowej poprzez wykonanie sfinkterotomii i ekstrakcji kamieni, jak i w przypadku łagodnych zwężeń czy nowotworów złośliwych, poprzez wszczepienie protez dróg żółciowych.

Charakteryzuje się 95% czułością i swoistością w diagnostyce niedrożności.

Przeczytaj także:

• 6 domowych sposobów na powiększoną wątrobę lub hepatomegalię
• 5 naturalnych sposobów oczyszczenia wątroby i nerek
• Co powoduje plamy wątrobowe na twarzy, dłoniach i skórze i jak się ich pozbyć?
• Rodzaje infekcji wątroby: wirusowa i niewirusowa infekcja wątroby
• Jak objawia się ból wątroby i co można zrobić w przypadku bólu wątroby?
• Dlaczego wykonuje się badanie czynności wątroby i na co wskazuje jego wartość (wysoka, niska)?
• Po czym poznać, że Twoja wątroba szwankuje?
• Czego nie jeść, gdy masz problemy z wątrobą?