Co to jest zespół Walkera-Warburga?
Zespół Walkera-Warburga to niezwykle rzadka patologiczna choroba genetyczna, która wpływa na wiele układów narządów organizmu, w tym mózg, mięśnie i oczy. W tym stanie mózg nie jest normalnie pofałdowany, ale zamiast tego ma gładki wygląd. Istnieją również inne powiązane wady rozwojowe innych struktur mózgu, szczególnie móżdżku i pnia mózgu.
Dziecko z zespołem Walkera-Warburga będzie miało również poważne wady wzroku z częściową lub całkowitą ślepotą. Ponadto dzieci z zespołem Walkera-Warburga będą miały postępujące osłabienie dobrowolnych mięśni ciała. Stan ten nazywany jest wrodzoną dystrofią mięśniową.
W większości przypadków dziecko z zespołem Walkera-Warburga nie jest w stanie przeżyć dłużej niż rok życia, mimo że objawy mogą być zmienne i różnić się w zależności od przypadku.
Zespół Walkera-Warburga dziedziczy się w sposób autosomalny recesywny, co oznacza, że aby u dziecka rozwinął się zespół Walkera-Warburga, potrzebne są dwie kopie wadliwego genu, po jednej od każdego z rodziców.
Jakie są przyczyny zespołu Walkera-Warburga?
Zespół Walkera-Warburga jest zasadniczo spowodowany wadliwymi genami odpowiedzialnymi za normalne funkcjonowanie mózgu, oczu i mięśni ciała. Jak stwierdzono, choroba ma charakter autosomalny recesywny, co oznacza, że do rozwoju tej choroby potrzebne są dwie kopie wadliwego genu, po jednej od każdego z rodziców.
Z powodu wadliwego genu występuje całkowity brak białek, które są niezwykle istotne dla prawidłowego rozwoju i funkcjonowania mózgu, oczu i mięśni. Białko to działa w połączeniu z innym białkiem zwanym α-dystroglikanem. Białko to występuje w błonach komórek mięśniowych i nerwowych.
Białko to ułatwia stabilizację komórek mięśniowych i pomaga w migracji komórek nerwowych w mózgu podczas rozwoju. Białka powodujące zespół Walkera-Warburga są niezbędne do przyłączenia cząsteczek cukru do α-dystroglikanu. Proces ten nazywa się glikozylacją.
Glikozylacja jest niezwykle konieczna, aby α-dystroglikan mógł normalnie funkcjonować. Jeśli którykolwiek z genów odpowiedzialnych za kodowanie któregokolwiek z białek odpowiedzialnych za zespół Walkera-Warburga ulegnie mutacji, wówczas glikozylacja nie zachodzi normalnie, co prowadzi do rozwoju zespołu Walkera-Warburga.
Obecnie istnieje co najmniej 14 genów powiązanych z zespołem Walkera-Warburga, z których niektóre to B3GALNT2, FKRP, GMPPB i POMT1. Nieprawidłowa mutacja w którymkolwiek z tych 14 genów powoduje zespół Walkera-Warburga.
Jakie są objawy zespołu Walkera-Warburga?
Klasyczną cechą zespołu Walkera-Warburga jest obecność nieprawidłowości w mózgu i oczach. Dzieci z zespołem Walkera-Warburga będą również miały wrodzoną dystrofię mięśni ze stopniową degeneracją i osłabieniem dobrowolnych mięśni ciała.
W wyniku dystrofii mięśniowej u dziecka wystąpi ciężka hipotonia mięśni. Osłabienie mięśni stopniowo pogłębia się wraz z postępem choroby. Przykurcze stawów obserwuje się także w niektórych przypadkach zespołu Walkera-Warburga.
Jeśli chodzi o nieprawidłowości w mózgu, u dzieci z zespołem Walkera-Warburga brakuje normalnych fałdów mózgowych. Wodogłowie obserwuje się również u dzieci z zespołem Walkera-Warburga.
Niedorozwój móżdżku i pnia mózgu występuje również w zespole Walkera-Warburga, co powoduje nieskoordynowane, dobrowolne ruchy mięśni kontrolowane przez móżdżek. Ma to również wpływ na oddychanie i wydzielanie śliny, ponieważ są one kontrolowane przez pień mózgu.
Nieprawidłowości w oku obserwowane u dzieci z zespołem Walkera-Warburga mogą obejmować nieprawidłowo małe oczy, brak nerwu wzrokowego, wady rozwojowe siatkówki prowadzące do odwarstwienia siatkówki.
Tworzenie się zaćmy i rozwój jaskry można również zaobserwować u osób z zespołem Walkera-Warburga. Prawie wszystkie te nieprawidłowości prowadzą do częściowej całkowitej ślepoty u dziecka z zespołem Walkera-Warburga.
Jeśli dziecko przeżyje tę chorobę dłużej niż rok życia, to nawet w okresie dorastania będzie miało znaczne opóźnienia w osiąganiu kamieni milowych. Będą mieli znaczne trudności w uczeniu się.
Mogą również mieć problemy z oddychaniem i połykaniem w wyniku zespołu Walkera-Warburga. W niektórych przypadkach obserwowano także niedrożność dróg moczowych u dzieci z zespołem Walkera-Warburga oraz niemożność zstąpienia jąder do moszny u mężczyzn z powodu zespołu Walkera-Warburga.
Jak diagnozuje się zespół Walkera-Warburga?
USG prenatalne może wykryć zespół Walkera-Warburga w późnych ciążach. Rozpoznanie można potwierdzić po urodzeniu na podstawie charakterystycznych objawów zespołu Walkera-Warburga.
Nieprawidłowości w mózgu można wyraźnie zobaczyć na skanie MRI lub CT mózgu. Po podejrzeniu, badanie genetyczne wyraźnie wykaże mutację w genach odpowiedzialnych za spowodowanie tej choroby i potwierdzi diagnozę zespołu Walkera-Warburga.
Jak leczy się zespół Walkera-Warburga?
Obecnie nie ma leku na zespół Walkera-Warburga. W większości przypadków dziecko z tą chorobą nie jest w stanie przeżyć dłużej niż rok życia. Leczenie ma charakter wyłącznie objawowy i podtrzymujący.
Leczenie będzie wymagało połączonych wysiłków zespołu lekarzy składającego się z pediatrów, ortopedów, okulistów i neurologów, którzy będą w stanie opracować kompleksowy plan leczenia dziecka z zespołem Walkera-Warburga.
Napady spowodowane tym schorzeniem można leczyć lekami przeciwdrgawkowymi, natomiast w leczeniu schorzeń takich jak wodogłowie może być konieczna operacja. Aby poprawić siłę mięśni, konieczna będzie agresywna fizjoterapia.
W przypadku trudności z karmieniem i połykaniem można założyć rurkę NG. Pomimo wszelkich wysiłków ogólne rokowania dla dziecka cierpiącego na zespół Walkera-Warburga są raczej złe.