Co to jest wirus zapalenia wątroby typu E i jak się go można zarazić?

Wirusowe zapalenie wątroby typu E to choroba wątroby (wirusowe zapalenie wątroby) wywoływana przez wirusa znanego jako wirus zapalenia wątroby typu E (HEV). Statystycznie na całym świecie co roku 20 milionów ludzi zaraża się tym wirusem. Według WHO ta infekcja wirusowa była przyczyną 44 000 (3,3%) przypadków zgonów zgłoszonych w roku 2015. Szacuje się, że dwa miliardy ludzi, co stanowi jedną trzecią światowej populacji, żyje na obszarach endemicznych dla HEV i w związku z tym jest na ryzyko infekcji. Wskaźnik zachorowalności jest wysoki w krajach Azji Południowo-Wschodniej, a główną drogą przenoszenia jest zanieczyszczona woda lub droga kałowo-ustna.

Wirus zapalenia wątroby typu E to wirus o małym RNA, występujący w czterech typach w zależności od genotypu. Z tych czterech genotypy 1 i 2 są patogenami ludzkimi, a genotypy 3 i 4 występują rzadko u dzikich zwierząt i powodują infekcję u ludzi. Genotyp 1 wyizolowano z krajów tropikalnych i kilku subtropikalnych Azji i Afryki, a genotyp 2 wyizolowano z Meksyku, Nigerii i Czadu. Pierwszy przypadek zachorowania odnotowano w 1955 r. podczas epidemii w New Delhi w Indiach. W 2011 roku w Chinach zarejestrowano rekombinowaną szczepionkę podjednostkową zapobiegającą zakażeniu wirusem zapalenia wątroby typu E. Szczepionka ta jest licencjonowana i sprzedawana w Chinach, ale nie została jeszcze zatwierdzona w innych krajach.

HEV przenoszony jest głównie drogą fekalno-ustną i według doniesień występuje w postaci dużych epidemii przenoszonych przez wodę i małych ognisk na obszarach rozwijających się. Wirusowy RNA staje się wykrywalny w kale i surowicy krwi w okresie inkubacji. Jednak raport z publikacji naukowej mówi, że wirus ten powoduje obecnie infekcję w wielu krajach o wysokich dochodach, przez co trudno jest przewidzieć drogę nabycia infekcji. Szczepy HEV wyizolowano także od kilku gatunków zwierząt, w tym dzikich i domowych świń, jeleni, kurczaków, szczurów, fretek i królików. Wirusowe zapalenie wątroby typu E jest uważane za infekcję odzwierzęcą, której przyczyną są świnie i dziki, będące głównym rezerwuarem infekcji u ludzi. Dochodzenie przeprowadzone przez Agencję Zdrowia Zwierząt i Laboratoriów Weterynaryjnych wykazało zapalenie wątroby typu E u 49% świń w Szkocji. Uważa się, że globalne obciążenie zakażeniem HEV wynika ze sporadycznie przenoszonych przypadków wirusowego zapalenia wątroby typu E, a nie z przypadków spowodowanych epidemią wirusowego zapalenia wątroby typu E.

Dużą część przypadków klinicznych tej choroby stanowi picie skażonej wody. Czynnikiem ryzyka jest zły stan sanitarny, który umożliwia wirusowi zanieczyszczenie zbiorników wodnych. Zidentyfikowano także inną możliwą drogę zakażenia, taką jak spożycie nieprzetworzonego mięsa lub produktów mięsnych zakażonych zwierząt; zakażona krew i transmisja wertykalna, tj. z ciężarnej matki na płód. Według WHO spożycie nieprzetworzonych skorupiaków jest źródłem sporadycznych przypadków na obszarach endemicznych. Kobiety w ciąży wykazują większą podatność na tę infekcję niż inne grupy osób. Zakażenie to może powodować działania niepożądane skutkujące porodem przedwczesnym, poronieniem, urodzeniem martwego dziecka oraz wewnątrzmaciczną śmiercią płodu i noworodka. Departament Środowiska, Żywności i Spraw Wiejskich (Wielka Brytania) stwierdził, że dowody wskazują, że wirusowe zapalenie wątroby typu E w Wielkiej Brytanii jest spowodowane chorobami odzwierzęcymi przenoszonymi przez żywność, powołując się na badanie, które wykazało, że 10% kiełbas wieprzowych sprzedawanych w Wielkiej Brytanii zawiera wirusa.

Okres inkubacji po kontakcie z wirusem zapalenia wątroby typu E wynosi od 3 do 8 tygodni, średnio 40 dni. Ogniska epidemicznego zapalenia wątroby typu E najczęściej występują podczas i po ulewnych opadach deszczu, ze względu na zakłócenia w dostawie wody. Podczas inkubacji HEV u żywiciela powoduje ostre zapalenie trzustki, osłabienie kończyn na skutek zapalenia nerwów, anemię , dysfunkcję nerek, chorobę krioglobulinemiczną, czyli krew zawiera duże ilości krioglobulin i niską liczbę płytek krwi, co stwarza ryzyko zagrażające życiu krwawienie. Żółtaczka jest fazą objawową, która zbiega się z podwyższonym poziomem aminotransferazy wątrobowej.

Przenoszenie HEV na ogół populacji można ograniczyć poprzez utrzymanie wysokich standardów w zakresie zaopatrzenia społeczeństwa w wodę i właściwe usuwanie odpadów ludzkich. Na poziomie indywidualnym ryzyko infekcji można zmniejszyć, przestrzegając zasad higieny, takich jak mycie rąk bezpieczną wodą, szczególnie przed kontaktem z jedzeniem i spożyciem go.

Przeczytaj także:

• Przewlekłe zapalenie wątroby: przyczyny, objawy, oznaki, leczenie, zapobieganie, rokowanie, badania
• Wirusowe zapalenie wątroby typu A: objawy, diagnoza, zapobieganie, leczenie, rokowanie
• Wirusowe zapalenie wątroby: A, B, C, definicja, przyczyny, objawy, fazy objawów klinicznych, diagnoza, leczenie
• Toksyczne zapalenie wątroby: definicja, przyczyny, czynniki ryzyka, objawy, powikłania, diagnoza, leczenie
• Co to jest wirusowe zapalenie wątroby typu C, jak się rozprzestrzenia i sposoby zapobiegania uszkodzeniom wątroby w wirusowym zapaleniu wątroby typu C
• Jak leczyć zapalenie wątroby?
• Jak wirusowe zapalenie wątroby typu C wpływa na różne układy organizmu?
• Czy można wyleczyć wirusowe zapalenie wątroby typu C?