Co to jest depresja okołomenopauzalna?

Perimenopauza , okres przejściowy poprzedzający menopauzę , powoduje wahania nastroju i objawy depresyjne . Panuje błędne przekonanie, że wkraczając w okres menopauzy, należy zaakceptować fakt, że depresja jest czymś normalnym. Ale poważnej depresji nigdy nie należy uważać za coś normalnego. Jeśli w którymkolwiek momencie życia doświadczysz depresji, powinieneś zwrócić się o pomoc lekarską z taką samą uwagą, jak w przypadku innych schorzeń.

Menopauza to czas, w którym kończy się okres, ponieważ jajniki przestały wytwarzać hormony umożliwiające cykle menstruacyjne. W okresie okołomenopauzalnym często występują nieprawidłowe cykle miesiączkowe , wahania hormonów i problemy ze snem. Wiele osób doświadcza również nieprzyjemnych uderzeń gorąca i nocnych potów.

Oto, co musisz wiedzieć o depresji w okresie okołomenopauzalnym, w tym o jej częstości występowania, przyczynach, objawach, diagnozie i leczeniu.

Rozpowszechnienie

Badania pokazują, że kobiety na ogół doświadczają depresji częściej niż mężczyźni, a ryzyko jej wystąpienia w ciągu całego życia wynosi 21% w porównaniu z 12% mężczyzn. W  jednym raporcie z 2017 r. zauważono, że częstość występowania poważnej depresji u kobiet w wieku rozrodczym jest dwukrotnie większa niż u mężczyzn. Depresja  u kobiet zwiększa się również w związku ze zdarzeniami reprodukcyjnymi – po porodzie, zaburzeniach cyklu miesiączkowego i przejściu w menopauzę. 

Ponad 80% kobiet w okresie menopauzy będzie doświadczać objawów fizycznych lub psychicznych o pewnym stopniu i nasileniu. Depresja  , zmiany nastroju, uderzenia gorąca i problemy ze snem to najczęściej zgłaszane objawy menopauzy. Wydaje się, że ryzyko depresji w okresie okołomenopauzalnym sięga 30%, ale jest bardzo prawdopodobne, że te odsetki są znacznie wyższe, ponieważ wiele kobiet w okresie okołomenopauzalnym nie zgłasza obniżonego nastroju wśród skutków, jakie wywiera na nie ten okres przejściowy. 1

W przeważającej części większość badań – choć ograniczona – potwierdza, że ​​kobiety doświadczają większej liczby objawów depresyjnych w okresie okołomenopauzalnym niż przed rozpoczęciem menopauzy i w porównaniu z kobietami, które nie weszły w okres przejściowy.

Objawy depresji w okresie okołomenopauzalnym

Depresja może mieć różne nasilenie, od epizodów łagodnych do przejściowych, aż do ciężkich i trwałych. Depresja kliniczna jest najcięższym typem depresji. 3 Nazywa się ją także dużą depresją lub poważnym zaburzeniem depresyjnym. Na szczęście, pomimo ciężkości, wszystkie rodzaje depresji można leczyć. Niezależnie od tego, czy dana osoba doświadcza depresji w okresie okołomenopauzalnym, czy w dowolnym momencie życia, objawy są zwykle podobne pod względem rodzaju, chociaż ich nasilenie i intensywność są różne.

Objawy depresji mogą obejmować:

• Zmęczenie i brak energii
• Uczucie niepokoju lub spowolnienia
• Problemy z koncentracją i zapamiętywaniem różnych rzeczy
• Brak zainteresowania zajęciami, które kiedyś sprawiały Ci przyjemność
• Poczucie bezradności, beznadziejności lub bezwartościowości
• Nawracające myśli o śmierci lub samobójstwie

Obniżony poziom hormonów żeńskich w okresie okołomenopauzalnym może powodować dodatkowe objawy depresyjne, takie jak:

• Wahania nastroju
• Drażliwość
• Płaczesz bez powodu lub często odczuwasz łzy
• Zwiększony niepokój
• Poczucie głębokiej rozpaczy
• Problemy ze snem związane z uderzeniami gorąca i nocnymi potami

Depresja przedmenopauzalna może przebiegać nieco inaczej niż depresja kliniczna. Na przykład badania wykazały, że depresja przedmenopauzalna powoduje większą drażliwość i częstsze zmiany nastroju, a uczucie smutku i płaczu występuje rzadziej. 4

Kiedy zgłosić się do pracownika służby zdrowia

Wkraczając w okres okołomenopauzalny, ważne jest, aby poinformować lekarza, jeśli w przeszłości cierpiałaś na depresję lub byłaś szczególnie wrażliwa na zmiany hormonalne i reprodukcyjne. Ponadto zwracaj uwagę na zmiany nastroju, których doświadczasz. Czy zmiany są łagodne i nie wpływają na życie, czy też są poważne i wyniszczające do tego stopnia, że ​​wpływają na zdolność wykonywania codziennych czynności i cieszenia się życiem?

Za każdym razem, gdy objawy depresji zaczynają powodować problemy w związkach i pracy, a nie ma jasnego rozwiązania tego, czego doświadczasz, powinieneś zwrócić się o pomoc do swojego lekarza lub specjalisty ds. zdrowia psychicznego. Rozmowa z lekarzem zajmującym się zdrowiem psychicznym lub lekarzem może zapobiec pogorszeniu się objawów, zwłaszcza jeśli objawy utrzymują się przez długi czas.

Ważne jest, aby pamiętać, że od czasu do czasu smutek nie oznacza, że ​​​​masz depresję. Depresja wpływa nie tylko na nastrój, ale także na inne fizyczne aspekty zdrowia, w tym na sen, energię, apetyt, motywację i koncentrację. Jeśli doświadczasz tego typu objawów fizycznych i stwierdzasz, że objawy nastroju depresyjnego występują przez większość czasu przez kilka dni lub tygodni, powinieneś skontaktować się ze swoim lekarzem.

Powoduje

Istnieje kilka przyczyn i czynników ryzyka związanych z depresją w okresie okołomenopauzalnym. Przyczyny mogą obejmować spadek poziomu estrogenów , stresujące wydarzenia życiowe, wahania nastroju, wcześniejszą depresję i inne.

Spada estrogen

Większość badaczy uważa, że ​​wahania poziomu żeńskiego hormonu estradiolu są czynnikiem prognostycznym depresji w okresie okołomenopauzalnym. Estradiol  jest najsilniejszym rodzajem estrogenu wytwarzanym przez organizm w latach rozrodczych. Uważa się, że objawy menopauzy są spowodowane naturalnym spadkiem estradiolu.

Stresujące wydarzenia życiowe

Każda osoba zmagająca się ze stresującymi wydarzeniami życiowymi, takimi jak rozwód, śmierć rodzica, utrata pracy lub inne wydarzenie życiowe występujące w okresie okołomenopauzalnym, jest narażona na zwiększone ryzyko depresji. Tego typu zdarzenia życiowe są znane – nawet w najlepszych okolicznościach – z wywoływania depresji.

Wahania nastroju

Nie jest niczym niezwykłym, że osoby w okresie okołomenopauzalnym doświadczają wahań nastroju związanych ze wahaniami poziomu hormonów. Kiedy poziom estrogenów stale się zmienia, ma to wpływ na substancje chemiczne w mózgu, serotoninę i noradrenalinę . 5

Serotonina, noradrenalina i dopamina to substancje chemiczne w mózgu, które odgrywają bezpośrednią rolę w regulacji nastroju. Mogą sprawić, że dana osoba poczuje się szczęśliwa, zmniejszając niepokój, poprawiając sen, regulując pamięć i metabolizm i nie tylko. Osoba doświadcza ogólnego stanu spokoju i dobrego samopoczucia, gdy te substancje chemiczne są zrównoważone.

Brak równowagi hormonalnej może hamować zdolność serotoniny i noradrenaliny do wykonywania swojej pracy. Rezultatem są wahania nastroju, które ostatecznie prowadzą do depresji.

Poprzednia historia depresji

Ryzyko wystąpienia depresji w okresie okołomenopauzalnym jest większe u osób, które w przeszłości cierpiały na poważną depresję, zwłaszcza jeśli są szczególnie wrażliwe na wahania hormonalne. 1 Jeśli w przeszłości cierpiałaś na depresję, porozmawiaj ze swoim lekarzem, zwłaszcza jeśli zmagasz się z emocjami i nastrojem w okresie okołomenopauzalnym.

Inne czynniki ryzyka

Dodatkowe czynniki ryzyka związane z depresją w okresie okołomenopauzalnym obejmują:

• Historia depresji w rodzinie
• Wcześniejsza historia wykorzystywania lub przemocy na tle seksualnym
• Ciężkie objawy menopauzy
• Prowadzenie siedzącego trybu życia
• Palenie
• Bycie izolowanym społecznie
• Walka z poczuciem własnej wartości
• Negatywne odczucia na temat starzenia się i menopauzy
• Poczucie rozczarowania z powodu niemożności posiadania dzieci (lub większej liczby dzieci)

Diagnoza

Mimo że depresja u kobiet w okresie okołomenopauzalnym występuje często, może być trudna do rozpoznania. W 2018 roku dwie znaczące organizacje — Północnoamerykańskie Towarzystwo Menopauzy (NAMS) oraz Grupa Zadaniowa ds. Kobiet i Zaburzeń Nastroju przy Krajowej Sieci Ośrodków Depresyjnych — opublikowały wytyczne dotyczące oceny i leczenia depresji w okresie okołomenopauzalnym. 6 Wytyczne te, które pomogły w odróżnieniu depresji okołomenopauzalnej od innych typów depresji, zostały opublikowane w czasopiśmie Journal of Women’s Health i od tego czasu zyskały poparcie Międzynarodowego Towarzystwa Menopauzy. 7

Zgodnie z wytycznymi NAMS oraz Women and Mood Disorders Task Force rozpoznanie okresu okołomenopauzalnego można postawić na podstawie szczegółowych badań, z których wiele dotyczy wieku średniego. Te wytyczne diagnostyczne obejmują: 6

• Ocena kliniczna i objawowa depresji i innych zaburzeń zdrowia psychicznego, a także objawów somatycznych
• Przegląd historii psychiatrycznej kobiety
• Identyfikacja etapu menopauzy – obejmuje badanie fizykalne i badanie krwi w celu oceny funkcji jajników
• Czynność tarczycy można również sprawdzić na podstawie badań krwi i badania fizykalnego, ponieważ niedoczynność tarczycy może przyczyniać się do depresji.
• Omówienie stresorów życiowych
• Wszelkie problemy ze snem lub współwystępowanie zaburzeń snu

Należy zauważyć, że choć wiele kobiet doświadcza depresji w okresie menopauzy, jak wynika z badania opublikowanego w 2020 r. przez czasopismo Menopause, ponad jedna trzecia ginekologów nie bada się pod kątem jej wystąpienia . 4 Badanie przeprowadzone wśród 500 praktykujących ginekologów wykazało, że chociaż większość potrafi rozpoznać depresję okołomenopauzalną, wiele z nich nie ma pewności co do swoich umiejętności leczenia pacjentek z depresją.

Odkrycia te sugerują, że ginekolodzy potrzebują więcej szkoleń w zakresie diagnozowania i leczenia depresji. Oznaczają one również, że osoby wchodzące w okres menopauzy muszą zrozumieć, że w tym okresie ryzyko depresji jest u nich wyższe, a ponieważ ich pracownicy służby zdrowia nie przeprowadzają badań przesiewowych, ważne jest, aby zdawać sobie sprawę z objawów depresji, które w okresie okołomenopauzalnym mogą być inne i mniej oczywiste.

Leczenie

Leczenie depresji występującej w okresie okołomenopauzalnym zależy od tego, jak poważne są objawy danej osoby i czy cierpiała ona na depresję w przeszłości.

Ogólnie rzecz biorąc, leczenie depresji okołomenopauzalnej obejmuje:

• Leki przeciwdepresyjne stosowane w leczeniu objawów depresji
• Terapia rozmową i terapia poznawczo-behawioralna — techniki psychoterapeutyczne, które działają na rzecz zmiany myśli i zachowań
• Hormonalna terapia zastępcza (HTZ) w przypadku wahań nastroju, uderzeń gorąca i nocnych potów, jeśli wpływają one na sen

Jeśli objawy depresji są ciężkie, badacze zalecili łączenie leczenia lekami przeciwdepresyjnymi z HTZ, zarówno estrogenem, jak i progesteronem, lub samym estrogenem. 6 To leczenie skojarzone jest zalecane w ciężkich przypadkach depresji w okresie okołomenopauzalnym, niezależnie od tego, czy u kobiety występowała depresja w przeszłości.

Jeśli objawy depresji w okresie okołomenopauzalnym są łagodne, a dana osoba nie cierpiała na depresję w przeszłości, nie ma jednego najlepszego sposobu leczenia depresji, ale badacze sugerują, aby w celu złagodzenia objawów stosować hormony lub leki przeciwdepresyjne – pojedynczo. Sama HTZ może złagodzić wahania nastroju i uderzenia gorąca, które mogą przyczyniać się do depresji. Jednakże w przypadku osób z niewielkimi fizycznymi objawami okresu okołomenopauzalnego lub tych, które chcą uniknąć stosowania hormonów, zaleca się stosowanie leku przeciwdepresyjnego.

Słowo od Verywella

Perspektywy dla większości kobiet, które doświadczają depresji okołomenopauzalnej, są dobre. Chociaż leczenie nie zawsze powoduje całkowite ustąpienie depresji, zwykle sprawia, że ​​objawy są łatwiejsze do opanowania.

Ponieważ ryzyko depresji w okresie przejściowym w okresie menopauzy jest wysokie, dobrze jest, aby kobiety w okresie okołomenopauzalnym zwracały uwagę na objawy i rozpoznawały, kiedy należy zwrócić się o pomoc. Niezależnie od tego, czy objawy są łagodne lub jeśli uważasz, że cierpisz na depresję kliniczną, umów się na wizytę u swojego lekarza, aby ustalić, jakie metody leczenia mogą pomóc.

A jeśli uważasz, że leczenie nie pomaga, nie wahaj się ponownie skontaktować się ze swoim lekarzem. Twój lekarz może znaleźć inny plan, który może lepiej radzić sobie z depresją okołomenopauzalną i jej przyczynami w tym okresie przejściowym.